የፌይንማን ዘዴ፡ በደንብ ለመማር የሚረዳህ ቀላሉ መንገድ

የፌይንማን ዘዴ፡ በደንብ ለመማር የሚረዳህ ቀላሉ መንገድ

የፌይንማን ዘዴ (Feynman Technique) አዲስ ነገርን በቀላሉ እና በጥልቀት ለመማር የሚረዳ ምርጥ ዘዴ ነው። ይህ ዘዴ የተገኘው ከታዋቂው የፊዚክስ ሊቅ ሪቻርድ ፌይንማን (Richard Feynman) ሲሆን፣ እንዴት በቀላል መንገድ ነገሮችን ማስረዳት እንደሚቻል ላይ ያተኩራል። ይህ ዘዴ መረጃን በማስታወስ ብቻ ሳይሆን በመረዳት ላይም ትኩረት ያደርጋል።

የፌይንማን ዘዴ እንዴት ይሰራል?

የፌይንማን ዘዴ በአምስት ደረጃዎች ይከፈላል፡

1. ርዕስ ምረጥ (Choose a Topic): መማር የምትፈልገውን ርዕስ ምረጥ። ለምሳሌ፡ ስለ ፎቶሲንተሲስ (Photosynthesis) መማር ትፈልግ ይሆናል።

2. ለራስህ አስረዳ ወይም ለአንድ የ12 ዓመት ልጅ እንደምታስረዳው አስረዳ (Explain it to yourself or someone as if it were a twelve year old): ርዕሱን ለራስህ ወይም ለአንድ የ12 ዓመት ልጅ በቀላል ቋንቋ አስረዳ። ውስብስብ ቃላትን ከመጠቀም ተቆጠብ። በቃላት ብቻ ሳይሆን በምስል፣ በምሳሌ እና በምሳሌያዊ አነጋገር በመጠቀም አስረዳ።

3. በማስረዳት ጊዜ የተቸገርክባቸውን ቦታዎች ፈልግ (Find the areas that you found hard to explain): ርዕሱን ስታስረዳ ለመግለጽ የተቸገርክባቸውን ቦታዎች ለይ። የትኞቹ ክፍሎች ግልጽ እንዳልሆኑ ተመልከት። ለመረዳት አስቸጋሪ የሆኑ ቃላትን ተጠቅመህ የሸፈንካቸውን ቦታዎች ለይ።

4. ተሻሻል እና በጥልቀት ተማር (Improve and learn the area in greater detail): ክፍተቶቹን ካገኘህ በኋላ፣ ተመልሰህ እነዚያን ክፍሎች በደንብ ተማር። መጽሐፍትን ተመልከት፣ ቪዲዮዎችን ተመልከት ወይም የባለሙያዎችን እገዛ ጠይቅ።

5. በቀላል መንገድ ድጋሚ አስረዳ (Reteach with a simplified explanation): አሁን የተሻለ ግንዛቤ ስላገኘህ፣ ርዕሱን በቀላል መንገድ ድጋሚ አስረዳ። ክፍተቶቹ መሙላታቸውን እና ሁሉንም ነገር በቀላሉ ማስረዳት መቻልህን አረጋግጥ።

ምሳሌ:
ስለ ፎቶሲንተሲስ (Photosynthesis) መማር ትፈልጋለህ እንበል።

1. "ፎቶሲንተሲስ" የሚለውን ርዕስ ምረጥ።

2. ለአንድ የ12 አመት ልጅ እንዲህ ብለህ ታስረዳለህ፡ "ተክሎች ምግብ የሚሠሩበት መንገድ ነው። እንደምንተነፍሰው ሁሉ ተክሎችም መተንፈስ ያስፈልጋቸዋል ነገር ግን እኛ ከምንተነፍሰው በተለየ መንገድ ነው።ፀሀይ ብርሀን ታበራለች ከዛም ተክሎች ያንን ብርሀን ተቀብለው ኦክስጅንን እና ስኳር የሚባለውን ምግብ ያመርታሉ።"

3. በማስረዳትህ ጊዜ "ክሎሮፊል" እና "ካርቦን ዳይኦክሳይድ" ምን እንደሆኑ ለመግለጽ ከተቸገርክ፣ እነዚያን ቦታዎች ለይ።

4. ስለ ክሎሮፊል እና ካርቦን ዳይኦክሳይድ የበለጠ ተማር።

5. አሁን በተሻለ መንገድ አስረዳ፡ "እሺ ተክሎች ምግብ ለመስራት ክሎሮፊል የሚባል ነገር ያስፈልጋቸዋል፤ እሱም ቅጠላቸውን አረንጓዴ የሚያደርገው ነገር ነው። ልክ እኛ አፍንጫ እንደሚያስፈልገን ክሎሮፊልም ለነሱ ያስፈልጋቸዋል። ካርቦን ዳይኦክሳይድ የሚባል ጋዝም ያስፈልጋቸዋል፣ እኛ ስንተነፍስ የምናወጣው አይነት ጋዝ ማለት ነው።"

ለምን ይህ ዘዴ ይሰራል?

•  በንቃት መማር (Active Learning): ዝም ብለህ ከማንበብ ወይም ከመስማት ይልቅ፣ በንቃት ርዕሱን እያስረዳህ ነው።

•  ግንዛቤን መፈተሽ (Checking Understanding): አንድን ነገር በቀላል ቋንቋ ማስረዳት ካልቻልክ፣ እንዳልተረዳኸው ታውቃለህ።

•  የአእምሮ አደረጃጀት (Mental Organization): ርዕሱን በራስህ አገላለጽ ስታስረዳ፣ አእምሮህ መረጃውን በአግባቡ እንዲያደራጅ ትረዳዋለህ።

•  ትውስታን ማሻሻል (Improving Memory): በምስል እና በምሳሌዎች ስታስረዳ፣ መረጃውን በቀላሉ ማስታወስ ትችላለህ።

©Psychology